Xuyên tâm liên – loại cậy có khả năng chữa trị Covid-19

Xuyên tâm liên - Vị thuốc cổ truyền Việt Nam dùng chữa trị nhiễm Covid-19 đó là cây gì?

Xuyên tâm liên là cây gì?

Xuyên tâm liên là một cây thuốc nam nằm trong danh sách các vị thuốc y học cổ truyền của y học Việt Nam. Tuy nhiên, với sự tiện dụng của các loại thuốc tây, các loại thuốc kháng sinh đã dần thay thế cho nhiều loại cây thuốc nam bị quên lãng, trong đó có Xuyên tâm liên.

Tại sao Xuyên tâm liên lại có khả năng điều trị với Covid-19?

Theo theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, Bộ Y tế chính thức cho phép dùng một vị thuốc nam không xa lạ trong y học cổ truyền để điều trị cho bệnh Covid-19 đó là Xuyên tâm liên - một vị thuốc vô cùng quý giá đã bị lãng quên khi các loại kháng sinh mới được ra đời.

Thời gian vừa qua một số nước đã sử dụng Xuyên tâm liên vào việc điều trị bệnh nhân nhiễm Covid-19 cho thấy kết quả tốt đối với những người ít triệu chứng hoặc nhiễm thể nhẹ.

Trong thời kỳ đất nước khó khăn thì đơn thuốc này từng được coi là “thần dược” để chữa trị tất cả các loại bệnh.

Tuy nhiên, hiện tại Cục Quản lý y dược cổ truyền phối hợp với Cục Khoa học đào tạo làm đề cương thử nghiệm lâm sàng trên một số lượng bệnh nhân nhiễm virus Covid-19 nhất định, sau đó sẽ báo cáo Hội đồng chuyên môn để tiếp tục đánh giá hiệu dụng, nếu kết quả tốt thì sẽ sử dụng ở phạm vi rộng.

Việt Nam hiện nay cũng có thể xem xét cho dùng Xuyên tâm liên với các ca F1 được cách ly tại nhà có dấu hiệu mệt mỏi...

Thứ trưởng Y tế Trương Quốc Cường cho biết thêm vị thuốc Xuyên tâm liên từng được Trung Quốc, sau đó là Indonesia, Thái Lan, Malaysia… đưa vào điều trị cho các bệnh nhân nhiễm Covid-19.

Trong công văn 1306 ngày 17/3/2020 hướng dẫn dùng thuốc cổ truyền trong công tác phòng chống và hỗ trợ chữa trị viêm đường hô hấp do SARS-CoV-2, Bộ Y tế đã đưa Xuyên tâm liên vào bài thuốc Ngân kiều tán dùng trong giai đoạn thời kì đầu phát bệnh để giải độc, thăng dương ích khí với liều lượng dùng uống 01 thang mỗi ngày, chia làm 3 lần sau bữa ăn.

Đặc điểm nhận dạng của Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên thường mọc thẳng đứng, thân có nhiều đốt, chiều cao thông thường từ 30-80cm.

Xuyên tâm liên là cây nhiệt đới có tính hay gọi nôm na là lạnh, vị đắng, có nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka, được di thực và trồng phổ biến ở Nam Á, khu vực Đông Nam Á, khu vực nam Trung Quốc, khu vực Caribe, khu vực Trung Mỹ, châu Đại Dương và khu vực châu Phi. Trong đó Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam là những khu vực trồng nhiều nhất.

Tại Việt Nam, Xuyên tâm liên còn được gọi là hùng bút, lam khái liên, cây lá đắng, khô đảm thảo, nhất kiến kỷ, công cộng, nguyên cộng…

TS Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam cho biết, Xuyên tâm liên có tác dụng kháng vi sinh vật như: vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng; chống oxy hóa, chống viêm, chống ung thư … được dùng vào việc điều trị các bệnh về sốt, cảm lạnh thông thường, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong, sốt rét, viêm nhiễm, tiểu đường, gan…

Việt Nam đã có rất nhiều bài thuốc dùng thảo dược Xuyên tâm liên như trị mụn nhọt, chữa do ho lạnh, hỗ trợ điều trị viêm amidan, hỗ trợ chữa viêm phế quản, rôm sảy…

Đối với Covid-19, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Trường cao đẳng dược JSS, Ấ Độ (2020) cho thấy, các thành phần của Xuyên tâm liên (andrographolide và dihydroxy dimethoxy flavone) có tác dụng kháng lại virus Covid-19 bằng việc ức chế enzym protease chính của Covid-19 trên thí nghiệm in silico (sàng lọc thuốc ảo).

Những nhà nghiên cứu khoa học Đại học Jadavpur, Ấn Độ (2020) cũng nhận thấy, andrographolide và một số hợp chất khác của Xuyên tâm liên có tác dụng chống viêm hiệu quả và an toàn, có tác dụng tốt đối với nhiễm trùng đường hô hấp trên cũng như có thể làm giảm đáng kể việc sản sinh ra chất cytokine, chính là một trong các yếu tố gây viêm khi nhiễm virus Covid-19.

Hoa của Xuyên tâm liên thường xuất hiện vào tháng 09-10 hàng năm.

Ở Trung Quốc, Xuyên tâm liên được cấp chứng nhận sử dụng trong chữa trị lâm sàng SARS-CoV-2 dưới dạng sản phẩm hỗ trợ để chống viêm và kháng virus.

Dựa theo số lượng lớn các ca lâm sàng, bài báo nghiên cứu của nhóm tác giả thuộc tập đoàn dược phẩm Tasly ở Thiên Tân, Trung Quốc (2020) khẳng định, Xuyên tâm liên có công dụng kháng sinh, chống viêm, thanh nhiệt và giải độc, có tác dụng điều trị rõ ràng đối với các bệnh liên quan tới bao gồm viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn, virus và viêm phổi.

Trong đó thành phần andrographolide có tác dụng kháng lại virus làm tăng tiềm năng trong việc điều trị Covid-19 và có thể làm giảm tác động viêm của bệnh nhân, cải thiện các triệu chứng hô hấp, ức chế virus và cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể… với tính an toàn cao.

Ngoài ra, andrographolide có tác dụng bảo vệ gan và có giá trị lâm sàng để điều trị các bệnh tim mạch.

Khả năng chống Covid-19 của Xuyên tâm liên được khẳng định chắc chắn hơn khi Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan công bố kết quả nghiên cứu lâm sàng trên các bệnh nhân mắc SARS-CoV-2 có triệu chứng nhẹ như nhức đầu, ho, sổ mũi hay là đau họng...

Nhóm nghiên cứu cho bệnh nhân uống 180mg Xuyên tâm liên/ngày, chia đều làm 03 lần vào các khung giờ 06h, 14h và 22h, uống liên tục trong 05 ngày.

Kết quả rất khả thi, trong thời gian 03 ngày kể từ khi sử dụng Xuyên tâm liên, tình trạng sức khỏe của các tình nguyện viên mắc Covid-19 đều được cải thiện rõ rệt. Mọi triệu chứng của bệnh đã mất sau 05 ngày mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào.

Từng là vị thuốc nam rất phổ biến tại Việt Nam, nhưng sau đó Xuyên tâm liên dần bị lãng quên, số lượng còn ít.

Vào tháng 5 vừa qua, nhóm các bác sĩ tại các bệnh viện ở Giang Tây, Trung Quốc cũng công bố kết quả nghiên cứu nhiều trung tâm, ngẫu nhiên và có đối chứng trên 130 bệnh nhân nhiễm virus sử dụng Xuyên tâm liên.

Kết quả cho thấy, các bệnh nhân SARS-CoV-2 sử dụng Xuyên tâm liên giảm đáng kể thời gian bị ho, sốt và thải virus nhanh hơn, rất ít bệnh nhân tiến triển nặng thêm.

Nhóm nghiên cứu chưa phát hiện được tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo và đi đến kết luận, Xuyên tâm liên rất an toàn và có hiệu quả tốt trong việc giúp hồi phục của bệnh nhân SARS-CoV-2 mức độ từ nhẹ đến trung bình.

Các bác sĩ Thái Lan khuyến cáo, không dùng Xuyên tâm liên cho phụ nữ có thai, đang cho con bú, những người có vấn đề về thận, gan, những người bị cao huyết áp.

Vị thuốc này có tính hàn, nếu sử dụng quá liều có thể gây ra tê tay chân, hạ huyết áp… nên cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng. Liều dùng thông thường từ 05 đến 07 ngày.

TS Giang cho biết, Xuyên tâm liên là cây trồng không khó nhưng hiện sản lượng còn khá ít ở Việt Nam do nhiều năm bị lãng quên, ít được ghi đơn. Vì thế, cần có chính sách khuyến khích nghiên cứu, trồng, bảo tồn và phát triển trở lại loại thuốc này cũng như những loại dược liệu quý khác.

Tham khảo bài viết gốc xuyên tâm liên tại đây

Nguồn: OPT TRAVEL NEWS